Dự án đường sắt TP.HCM – Cần Thơ đang từng bước tiến gần hơn đến hiện thực khi liên danh tư vấn vừa trình phương án cập nhật với tổng vốn đầu tư giai đoạn 1 khoảng 173.643 tỷ đồng. Tuyến đường sắt dài trên 175km, dự kiến khai thác cả hành khách và hàng hóa, đang được kỳ vọng trở thành động lực phát triển mới cho khu vực phía Nam.
Đầu tư hơn 173.000 tỷ đồng cho giai đoạn đầu, triển khai đường đơn trước năm 2030
Theo thông tin từ Ban Quản lý dự án Mỹ Thuận, liên danh tư vấn đang khẩn trương hoàn thiện báo cáo nghiên cứu tiền khả thi và sẽ trình Bộ Xây dựng vào giữa tháng 7/2025. Trong giai đoạn 1, tuyến sẽ xây dựng theo tiêu chuẩn đường đơn, kéo dài 175,2km từ ga An Bình đến TP Cần Thơ, trước khi được nâng cấp thành đường đôi trong giai đoạn 2.
Cấu trúc tuyến bao gồm 76,6km đi trên nền đất, còn lại 98,6km là cầu cạn và cầu vượt sông, cho thấy tính chất kỹ thuật phức tạp, đòi hỏi đồng bộ cao về kết cấu và giải pháp thi công. Tổng vốn đầu tư toàn dự án khoảng 238.616 tỷ đồng, chia thành hai giai đoạn: giai đoạn 1 khoảng 173.643 tỷ đồng và giai đoạn 2 khoảng 64.973 tỷ đồng.
Định hướng quy hoạch tích hợp: ga, depot và kết nối đô thị TOD
Trong quy hoạch tổng thể, tuyến sẽ bố trí 12 nhà ga chính, kèm theo 4 ga hành khách tiềm năng, 3 depot (tại An Bình, Tân Kiên, Cần Thơ), 4 trạm bảo dưỡng đầu máy toa xe và 3 trạm bảo dưỡng hạ tầng đường sắt. Ngoài ra, tuyến sẽ băng qua 3 cầu lớn vượt sông (sông Sài Gòn, Vàm Cỏ Đông, Vàm Cỏ Tây), cùng 2 vị trí vượt sông đặc biệt lớn là sông Tiền và sông Hậu.
Đáng chú ý, phương án quy hoạch đang hướng đến mô hình phát triển đô thị gắn với giao thông công cộng (TOD), với các điểm ga được quy hoạch tích hợp hạ tầng đường bộ, sử dụng đất và kết nối khu dân cư lân cận. Đây được xem là chiến lược khai thác giá trị đất đai bền vững, đồng thời tăng tính khả thi về tài chính cho dự án.
Hướng tuyến đường sắt cao tốc TP.HCM – Cần Thơ
Khả năng vận hành và lộ trình thực hiện
Tuyến đường sắt TP.HCM – Cần Thơ được thiết kế để phục vụ cả vận tải hành khách và hàng hóa, với mục tiêu đến năm 2055 có thể đạt sản lượng vận chuyển khoảng 26 triệu tấn hàng hóa và 18 triệu lượt hành khách mỗi năm.
Trong giai đoạn đầu, liên danh tư vấn kiến nghị đầu tư công toàn bộ hạ tầng và phương tiện khai thác ban đầu. Sau đó, Nhà nước sẽ kêu gọi doanh nghiệp tham gia cung cấp phương tiện vận tải, khai thác thương mại và trả phí sử dụng hạ tầng theo mô hình PPP.
Ban Quản lý dự án Mỹ Thuận đặt mục tiêu khởi công trước năm 2030 và đưa vào khai thác từ năm 2035. Để đảm bảo tiến độ này, dự án cần được Quốc hội thông qua chủ trương đầu tư trong quý IV năm 2026.
Tính chiến lược trong mạng lưới hạ tầng vùng
Theo Bộ Xây dựng, tuyến đường sắt TP.HCM – Cần Thơ đã được xác định rõ trong quy hoạch mạng lưới đường sắt giai đoạn 2021 – 2030, tầm nhìn đến 2050, với khổ ray tiêu chuẩn 1.435mm. Đây là một trong những tuyến chiến lược trong kết nối vùng kinh tế trọng điểm phía Nam với đồng bằng sông Cửu Long, đây là nơi có vai trò quan trọng trong phát triển nông nghiệp, logistics và xuất khẩu.
Các địa phương dọc tuyến cũng đã định hướng phát triển hệ thống đường sắt đô thị kết nối với tuyến tốc độ cao, tùy thuộc vào khả năng huy động nguồn lực và nhu cầu vận tải trong từng giai đoạn.
Nếu bảo đảm đầy đủ vốn đầu tư và áp dụng các biện pháp tổ chức thi công tiên tiến, Ban Quản lý Mỹ Thuận kỳ vọng tuyến đường sắt sẽ sớm được triển khai đúng tiến độ, trở thành trục giao thông chiến lược liên kết liên vùng, giảm tải cho đường bộ, nâng cao năng lực logistics và thúc đẩy phát triển kinh tế toàn diện.
NGUỒN: Báo Thanh niên Việt
