Với định hướng phát triển đô thị gắn kết giao thông công cộng, Bình Dương lên kế hoạch triển khai 14 trong tổng số 19 khu đất theo mô hình TOD (Transit Oriented Development) dọc tuyến metro số 1 (TP Mới – Suối Tiên). Các khu đất này sẽ được quy hoạch thành nhà ở liền kề, cao tầng và dịch vụ thương mại, dự kiến tạo nguồn thu khoảng 30.000 tỷ đồng.
Tại Kỳ họp thứ 24 (chuyên đề), Hội đồng nhân dân tỉnh Bình Dương đã thông qua Nghị quyết cam kết nguồn lực triển khai tuyến đường sắt đô thị số 1. Đây là một trong những dự án trọng điểm, đóng vai trò chiến lược trong phát triển kết cấu hạ tầng vùng đô thị mở rộng, đặc biệt trong bối cảnh tái cấu trúc hành chính khi Bình Dương và Bà Rịa – Vũng Tàu sáp nhập vào TP.HCM.
Bình Dương dự kiến triển khai phát triển 14/19 khu đất TOD dọc tuyến metro số 1 với quy hoạch nhà liền kề, cao tầng và thương mại dịch vụ
Điều chỉnh tổng mức đầu tư, tối ưu phương án vận hành
Tổng mức đầu tư tuyến metro số 1 được điều chỉnh giảm xuống còn 46.725 tỷ đồng, tức giảm hơn 9.500 tỷ đồng so với đề xuất trước đó vào tháng 4/2025. Việc cắt giảm này đến từ việc rà soát lại số lượng toa tàu cần thiết theo từng giai đoạn và điều chỉnh suất đầu tư trên cơ sở tham khảo từ các dự án tương đồng.
Tuyến metro dài hơn 29km, điểm đầu là ga S1 thuộc phường Hòa Phú, TP Thủ Dầu Một (sau sáp nhập là phường Bình Dương, TP.HCM), điểm cuối kết nối ga bến xe Suối Tiên, tiếp giáp với tuyến metro số 1 của TP.HCM. Tuyến đường sắt này sẽ được thiết kế theo tiêu chuẩn điện khí hóa, đường đôi, khổ ray 1.435mm, tốc độ khai thác tối đa 120km/h, sử dụng khoảng 58ha đất.
Trong giai đoạn đầu, dự án sẽ dùng chung depot Long Bình (TP.HCM). Tuy nhiên, khi lượng tàu tăng lên trong quá trình vận hành lâu dài, Bình Dương sẽ đầu tư thêm một depot tại phường Phú Chánh để phục vụ vận hành, bảo trì và các tác vụ kỹ thuật khác.
Phát triển 14 khu đất TOD, thu hút 30.000 tỷ đồng từ đô thị hóa
Để đảm bảo nguồn lực triển khai dự án, UBND tỉnh Bình Dương xác định không sử dụng ngân sách Trung ương, mà sẽ huy động từ hai nguồn chính:
Ngân sách tỉnh và các đơn vị hành chính sau sáp nhập, với mức bố trí hơn 3.000 tỷ đồng/năm, chủ yếu phục vụ công tác bồi thường, giải phóng mặt bằng và khởi công hạ tầng kỹ thuật.
Nguồn vốn phát triển đô thị TOD, thông qua việc khai thác quỹ đất dọc tuyến metro, tạo ra nguồn thu khoảng 30.000 tỷ đồng.
Cụ thể, 14 khu đất trong tổng số 19 vị trí được lựa chọn để phát triển theo mô hình TOD, với quy hoạch gồm nhà phố liền kề, chung cư cao tầng, trung tâm thương mại và các dịch vụ hỗ trợ đi kèm. Đây là cơ hội để khai thác hiệu quả quỹ đất đô thị, đồng thời tăng giá trị sử dụng đất và tạo thêm nguồn thu bền vững cho ngân sách địa phương.
Động lực phát triển vùng và hình thành mạng lưới giao thông tích hợp
Việc triển khai tuyến metro TP Mới – Suối Tiên cùng hệ thống TOD đi kèm không chỉ nhằm mục tiêu cải thiện năng lực vận tải hành khách công cộng, mà còn góp phần hình thành trục giao thông xương sống kết nối toàn vùng.
Khi đi vào vận hành, tuyến metro Bình Dương – Suối Tiên sẽ kết nối trực tiếp với tuyến metro số 1 (Bến Thành – Suối Tiên) của TP.HCM, tạo ra hệ thống metro liên tỉnh đầu tiên tại phía Nam, giúp người dân di chuyển thuận lợi hơn, đồng thời hỗ trợ giảm tải áp lực giao thông trên hệ thống đường bộ hiện hữu.
Việc đồng bộ phát triển hạ tầng giao thông và quy hoạch đô thị theo hướng TOD đang được xem là chiến lược lâu dài của Bình Dương trong quá trình hội nhập với đại đô thị TP.HCM mở rộng. Đây cũng là mô hình đang được nhiều thành phố lớn trên thế giới áp dụng nhằm phát triển đô thị bền vững, tăng hiệu quả sử dụng đất và cải thiện chất lượng sống cho người dân.
NGUỒN: Báo Quân khu 7
